CD satın almak mı, Spotfy’dan dinlemek mi? Hangisi ne kadar kazandırıyor?
En son ne vakit bir albüm satın aldınız? Çoğumuz için bu muhtemelen çok eski bir tarihe dayanıyordur. Taylor Swift’in Midnights albümünün CD fiyatı 12,99 dolar (plak fiyatı 29,99 dolar), halbuki bunun yerine Apple Music aboneliğine daha az para harcayıp milyonlarca müzik dinleyebilirsiniz. Fakat akla şu soru geliyor: Bir albümü satmaya bedel kılmak için hakikaten kaç kere dinlemeniz gerekir?
Geçmişte matematik epey kolaydı. Sanayi 3 single satışını bir albüm satışına muadil kabul ediyordu. Yani, satılan single sayısını, üçe bölün, sonra satılan albüm sayısına ekleyin. Kolaydı…
Elbette, dijital müziğin sahneye çıkmasıyla birlikte kesimin kendisi de süratle değişti. Yasa dışı indirmeler süratli bir değişime neden oldu ve Apple iTunes da bundan yararlanmak için ortaya çıktı. Artık tüketiciler bilgisayarlarından sırf albümleri değil, müzikleri da tek tek satın almanın kolay bir yolunu bulmuştu. Sevdiğiniz bir müzik için tüm CD’yi satın almak üzere 10 ya da 20 dolar ödemenize gerek yoktu: Şarkıyı yalnızca 99 sente satın alabiliyordunuz.
Şimdi, anında müzik satın almaktan daha uygun olan tek şey fiyatsız müzik. Reklam takviyeli akış, insanların tek kuruş harcamadan istedikleri her şeyi dinleyebilecekleri manasına geliyor. Kâfi ki ortada sırada kimi reklamları görmezden gelsinler. Ücretli abonelikler, bir albüm fiyatına reklamsız daha kaliteli müzik sunuyor. İster parayla ister reklamlarla ödeme yapın, artık neredeyse istediğiniz her müziğe her vakit erişebiliyorsunuz. Beşerler hala müzik satın alıyor elbette. Plak satışları sağlam ve CD’ler bile bir şekilde yaşıyor, ancak şu anda para kazananın yayın akışı olduğu tartışılmaz.
Günümüzde insanların müziği farklı şekillerde tükettiğini hesaba katmak için bir standart olması gerekiyor ve bu standart da albüm eşdeğeri birimi. RIAA’nın (Record Industry Association of America) tanımladığı standart şöyle: Bir albüm satışı 10 müzik indirmeye yahut 1.500 müzik akışına eşittir. Albümlerin ne vakit Altın (500.000 adet), Platin (1.000.000 adet), multi-Platin (2.000.000 adet) ve Elmas (10.000.000 adet) düzeyine ulaştığını belirlemek için kullandıkları formül bu.
RIAA yıllarca bu standardı kullanırken yalnız değildi, lakin vakit değişti. Billboard ve Nielsen artık Spotify ve Apple Music üzere fiyatlı yayın hizmetleri ile Spotify free yahut YouTube üzere reklam takviyeli katmanlar ortasındaki farkı dikkate alıyor. Daha sonra yayın hizmetlerini şu formda ayırıyorlar: 1.250 premium ses akışı, 3.750 reklam takviyeli akış yahut 3.750 görüntü akışı bir albüm satışına eşittir.
Yani, YouTube‘da bir sanatçının müzik videosunu bir sonraki izleyişinizde, onun için bir albümün 1/3.750’sini “satın almış” oluyorsunuz. Apple Music’te bir parçayı dinlediğinizde, bu, kimin saydığına bağlı olarak 1/1.250 veya 1/1.500 albüm birimi anlamına geliyor.
Biraz hesap yapalım… Taylor Swift’in Midnights (3am Edition) albümü 20 modülden oluşuyor. Billboard’un ölçümlerine göre, Apple Music gibi ücretli bir platformda bir albüm satışına eşit olmak için 62,5 kez dinlemek gerekir. RIAA’nın ölçümlerine nazaran ise 75 defa dinlemek gerekiyor. Albüm 1 saat 9 dakika uzunluğunda olduğuna nazaran, 12,99 dolarlık bir satın alma tıpkı şeyi başarırken, bu 72 yahut 86 saatlik dinleme manasına geliyor. Alışılmış ki reklam takviyeli bir hizmet kullanıyorsanız bu mühlet daha da uzuyor: 187,5 saat dinleme ya da 215 saatten fazla vakit harcıyorsunuz ve bu mühlet reklamları hesaba katmadan önce!
O halde Taylor Swift üzere bir sanatkarın hayranlarının albümlerini satın alması için neden mümkün olan her türlü pazarlama taktiğini uyguladığı açık. Birinin bir CD için ödeme yapması bir saniye sürer, fakat bir “satışı” yayınlamak onlarca, hatta yüzlerce saat alır. Midnights’ı, tamamlanması için albümün 4 kopyasını gerektiren bir saat olarak tasarlamak, en sadık hayranlardan gelen satışları 4 katına çıkarmak anlamına geliyor. Tek seferde 4 albüm satışı yapmak varken neden 860 saate varan yayınları bekleyesiniz ki?
Ama belli ki Swift’in işine yarıyor. Midnights ile Taylor Swift, Billboard tarihinde bir haftada birinci 10’un tamamını elinde tutan ilk müzisyen oldu. Açılışını 1.578 milyon eşdeğer albüm birimiyle yaptı ki bu şaşırtıcı olsa da aslında bir rekor değil. Bu ödül, 25 albümü 3.482 milyon albüm birimiyle açılış yapan Adele‘e gidiyor.
Sanatçılar bu albüm ünite sayılarını neredeyse daha evvel hiç görülmemiş uç noktalara çıkarmak için nasıl kullanacaklarını biliyorlar. The Beatles 13 günde Let It Be’nin 3,2 milyon kopyasını satarken, Taylor Swift Midnights’ın birinci haftasında dünya çapında 3 milyon albüm ünitesi elde etmeyi başarmış durumda. Bu akışlar ister premium ister reklam takviyeli hizmetlerden gelsin, hepsi çok sayıda albüm manasına geliyor.